Kommandør og polar flypioner
1890–1950
Finn Lützow-Holm blei fødd i Nesseby i 1890, vaks opp i Risør. Han vart sjøoffiser i 1912, tok militært flysertifikat i 1916. Blei sjef for Kristiansand flystasjon i 1918. I 1938 vart han sjef for Marinens flyvåpen. Han fungerte også ein periode som direktør for «Marinens flyvebaatfabrikk» i Horten.
I 1922 utførte han den første ambulanseflyginga her til lands, med lege frå Hammerfest til Alta.
Då Roald Amundsen sat fast i polarisen sommaren 1925, ble Lützow-Holm sendt til Svalbard med ein unnsetningsekspedisjon.
I 1928 deltok han i redningsekspedisjonen etter Nobiles italienske luftskip, og i leitinga etter Roald Amundsen og mannskapet i Latham.
I 1929–30 deltok han på Lars Christensens Norvegia-ekspedisjon til Sørishavet. Både Bouvetøya og deler av fastlandet vart kartlagde med flyfoto.
Deltok også på Norvegia-ekspedisjonen året etter. Men blei brått sjuk på veg sørover og måtte opererast i Cape Town. Lützow-Holm tenestegjorde som flygar og testpilot i Storbritannia under andre verdskrigen. Hans tjue år gamle son vart avretta av tyskarane i 1942.
Lützow-Holm var også med i planlegginga av den norsk-britisk-svenske antarktisekspedisjonen (1948–52).
Lützow-Holm var kjent som ein dristig flygar. Han var utsett for fleire ulukker, men kom alltid frå det med livet. I eit havari på 30-talet mista han foten. Gjennom mange år samarbeidde han tett med Hjalmar Riiser-Larsen.
Hva setter de mest pris på hos medmennesker? – Redelighet.
Sekstiårsintervju i Aftenposten 26. mai 1950. Få dagar før Lützow-Holm døydde
Samer på polarekspedisjoner
«I Norge har lapperne først innført skiene…» Dette skrev Fridtjof Nansen i boka På ski over Grønland. Der slo han fast at nordmenn langt tilbake i tida betraktet samene som de dyktigste skiløperne, og at det å forflytte seg hurtig på ski over lange avstander var karakteristisk for samene. Samene blir også lovprist for deres […]
