Størker Størkersen

Var med Vilhjalmur Stefansson på fleire ekspedisjonar som utforska ukjent land i amerikansk Arktis (1906–18)

1883–1940

Størkersen vart fødd utanfor Harstad 26.06.1883. Han reiste til sjøs som 16-åring og kom etter kvart til Canada der han også er kjend som Storker Storkersen. Der møtte han i 1906 danske Ejnar Mikkelsen og den amerikanske polarforskaren/geologen Ernest de Koven Leffingwell. Han blei med desse på «Anglo-American Polar Expedition» som skulle vara frå 1906 til 1908. Heilt nord i Alaska møtte dei Amundsen som avslutta den første gjennomseglinga av Nordvestpassasjen. Og dei møtte Vilhjalmur Stefansson i 1907. 

Så var Størkersen med på «Stefansson-Anderson Arctic Expedition» frå 1908 til 1912. Denne ga mykje ny kunnskap om inuittane, geografi, naturforhold og arktisk overleving. 

I 1910 gifter Størkersen seg med Elvina i eit lite kapell på Herschel Island. Unge Elvina var dotter av den legendariske «Klengenberg of the Arctic». 

I 1913 var det duka for den store «Canadian Arctic Expedition» som skulle vara i fem år. Stefansson var sjef, og han hadde no fått støtte direkte frå den canadiske regjeringa. Igjen var Størkersen med på å oppdaga nytt land, dei kartla bl.a. ukjente delar av Banks Island. På slutten av ekspedisjonen vart Stefansson sjuk, og Storkerson overtok leiinga for utforsking av Beauforthavet. 

I 1919 vart Stefansson inspirert av prosjekt med overføring av reinsdyrflokkar frå Finnmark til Alaska. Dette passa bra med ideane han utvikla i boka «The Friendly Arctic». Størkersen fekk i oppdrag å jobba vidare med prosjekt reinsdyr til Canada, støtta av Hudson’s Bay Company. Sommaren 1920 kartla Storkerson forholda på Baffin Island. I 1921 set han kursen attende til gamlelandet for å handla inn store mengder reinsdyr. Men han ender opp med å trekka seg frå heile oppdraget. 

Han mister støtta frå Stefansson, og starter opp eiga verksemd, saman med broren, i Porsanger. Det går eit par år utan Størkersen kontakter kona og ungane i Canada. Han må gje opp dei store reinsdyrprosjekta, og tek i 1925/26 opp igjen rolla som arktisk ekspedisjonsleiar. Han held foredrag og presenterer luftige planar i avisintervju. 

Dette fører lite med seg. Sakte, men sikkert rakner det for Størkersen. Han får store mentale problem og blir i 1927 lagt inn på Reitgjerdet asyl (diagnostisert som schizofren).