Gunnar Knoph

Fangstmann frå Tromsø

1898–1960

Fullt navn: Gunnar Kielland Knoph

Gunnar Knoph blei fødd i Tromsø 5. juli 1898, son av maskiningeniør Helovard Knoph. Tok handelsskule, men drog til sjøs med amerikanske skip alt som 17-åring. Gunnar gifte seg med Valborg (Sveen) i 1922. Seinare, i 1939, med Fredrikke Antonie (Holm). Fekk tilsaman fire born i dei to ekteskapa.

Frå 1923 til 1926 dreiv Knoph drosjebilforretning i Tromsø. Så drog han til Hornsund (sør på Spitsbergen og dreiv fangst der vinteren 1926/27 saman med Levin Winther. Så var Winther og Knoph utstasjonerte på Krogness i Aust-Grønland der dei overvintra frå 1928 til 1930. Grønland freista til gjentaking, og Knoph drog til Søraust-Grønland med bl.a. Henry Rudi og Finn Devold frå 1931 til 1933. Her i Trollbotn var det mykje fin røye, elles mager fangst.

To menn sitter ved et bord.
Gunnar Knoph og Henry Rudi i Myggbukta. Foto: Norsk Polarinstitutt
Mann på båtdekk. Tre tønner til høyre for han.
Gunnar Knoph på Sydøstgrønland i 1931-1933. Foto: Norsk Polarinstitutt
Gruppebilde av seks menn som står oppstilt utenfor en husvegg. Fem hunder står og sitter foran dem.
NSIU’s sommerekspedisjon til Østgrønland 1930. F.v.: Henry Rudi, Finn Framnes Hansen, Leif Brox, Levin Winther, Finn Devold og Gunnar Knoph.

Knoph slo seg saman med Henry Rudi og overvintra med han i Rijpfjorden 1934/35. Fangsten var dårleg, og dei reiste ned til Halvmåneøya og Edgeøya og overvintra der 1935/36.  Dei oppførte ny fangststasjon i Dianabukta. På Halvmåneøya var det god isbjørnfangst; Knoph kom attende hit og overvintra 1937/38 med Otinius Rasmussen og i 1939/40 med Magnus Ottarsen frå Laukvik. Denne siste sesongen vart det rekordfangst med 116 isbjørn.

Knoph kunne gjøre hva som helst; han kunne alt, det hadde jeg sett på han fra den dagen jeg møtte han. En snedig kar med hendene, den Gunnar Knoph.

Henry Rudi om Gunnar Knoph i «Henry Rudi: Isbjørnkongen»
To menn sitter ved en bord med glass og flaskr. De har flippskjegg og ullgenser. Det henger julepynt foran vinduet
Julestemning i «Bjørneborg» på Halvmåneøya. Magnus Ottarsen og Gunnar Knoph (overvintret 1939-40). Foto: Polarmuseet i Tromsø.
Fangsthytta Bjørneborg på Halvmåneøya. Foto: Gunnar Knoph, Norsk Polarinstitutt

Knoph var busett på Laukvik på Senja (Hillesøy kommune) under okkupasjonen, der han dreiv småbruk. Han vart i 1942 i statsråd oppnevnt til distriktsjegermeister for Troms, Finnmark og Svalbard. Ordninga opphøyrde i 1945. Hausten 1946 fekk han bot for landssvik i Malangen herredsrett. Frå 1946 av var Knoph engasjert i det store arbeidet med opphogging av Tirpitz. Han døydde 2. januar 1960 etter fleire års sjukdom.